Gojnik – greckie zioło o magicznych właściwościach. Na co działa herbata górska z gojnika?
Dziś po porady zielarskie zaglądamy nie do notatek naszych babć, a do czasów starożytnych. Wieki temu greccy pasterze wspinali się wysoko w góry, a po wyczerpującym dniu parzyli herbatę z gojnika. I dobrze wiedzieli, co robią! Dla naszych przodków ta roślina była najlepszym sposobem na ogrzanie organizmu i ochronę przed chorobami. Oto wszystko, co chciałybyście wiedzieć o gojniaku i jego właściwościach.
- Aleksandra Kwiecień
W tym artykule:
- Gojnik – korzyści
- Gojnik – właściwości
- Gojnik a choroba Alzheimera
- Gojnik – skutki uboczne
- Gojnik a ciąża
- Gdzie kupić herbatę górską z gojnikiem?
- Herbata z gojnika – przepis
Gojnik, potocznie nazywany „żelaznym zielem”, wziął nazwę od greckiego sideros oznaczającego „żelazo”. W czasach starożytnych był używany do leczenia ran zadanych bronią żelazną podczas bitew. Roślina ta rośnie dziko na wysokościach powyżej 1000 m n.p.m. i nie potrzebuje żyznej ziemi, wody ani opieki, aby przetrwać. Ponieważ występuje głównie na skalistych zboczach górskich, zbiera się ją w małych ilościach. Od wieków greccy pasterze w górach wykorzystują gojnik jako składnik specjalnej rozgrzewającej i uzdrawiającej herbaty, którą parzą, doglądając swoich owiec.
Grecka herbata górska to naturalnie bezkofeinowa herbata ziołowa wytwarzana z jednej z odmian gojnika. Znana jest również jako „herbata pasterska”, a w Grecji przyjęła się nazwa tsai tou vounou. Do jej zaparzenia wykorzystuje się suszone kwiaty, liście i łodygi gojnika. Występuje on w śródziemnomorskich regionach górskich Grecji, która jest największym konsumentem owej herbaty, a także w Albanii, Bułgarii i Macedonii.
Gojnik to kwitnąca bylina, dlatego herbata górska ma kwiatowy, ziemisty, lekko słodki i łagodny smak. Przypomina mieszankę mięty, rumianku i cytrusów.
Gojnik – korzyści
Starożytni Grecy używali gojnika do parzenia leczniczego napoju ziołowego. Hipokrates, grecki filozof znany jako ojciec współczesnej medycyny, podkreślał jej zalety dla układu odpornościowego i oddechowego. Dziś w Grecji herbatę górską pije się najczęściej w okresie obniżonej odporności, aby zwalczyć przeziębienie i grypę.
Herbata górska z gojnika zawiera duże ilości antyoksydantów, polifenoli i olejków eterycznych, w tym flawonoidów. Jedno z badań wykazało, że dzięki dużej ilości przeciwutleniaczy jest tak samo skuteczna jak herbata zielona, jeśli chodzi o wspieranie obrony antyoksydacyjnej organizmu i zapobieganie stresowi oksydacyjnemu. Nadal prowadzi się wiele badań nad korzyściami zdrowotnymi płynącymi z jej picia. Wykazano, że może ona wzmacniać odporność jako środek przeciwzapalny, wspomagać trawienie, a nawet zapobiegać osteoporozie.
Gojnik – właściwości
Gojnik nazywany jest również magicznym zielem. Posiada wiele niesamowitych właściwości, które przy regularnym stosowaniu są w stanie poprawić stan organizmu.
- Bardzo dobrze oczyszcza nerki – usuwa piasek nerkowy, przez co jest szczególnie polecany osobom z problemem nawracających infekcji układu moczowego;
- Reguluje pracę układu nerwowego;
- Wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego oraz pomaga zwalczać niestrawność;
- Jest źródłem cynku, magnezu, sodu i przede wszystkim żelaza. Poprawia dzięki temu funkcjonowanie układu krążenia i wyrównuje temperaturę ciała;
- Polecany dla osób z anemią – wzmacnia włosy i płytkę paznokcia;
- Korzystnie wpływa na pracę wątroby i oczyszcza organizm z toksyn;
- Działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie;
- Pomaga leczyć stany zapalne dróg oddechowych, zwalcza kaszel oraz objawy przeziębienia i grypy. Używany często do inhalacji, dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych;
- Napar z gojnika (herbata górska) pobudza, daje energię do działania i może zastąpić poranną kawę.
Gojnik a choroba Alzheimera
Naukowcy zaczynają również badać potencjał gojnika jako środka przeciwko zaburzeniom funkcji poznawczych. Ostatnie badania wykazały, że ekstrakty z rośliny mogą pomóc w zapobieganiu występowania choroby Alzheimera i demencji – wspomagają w usuwaniu złogów białkowych, które są jedną z ich głównych przyczyn. Według „Journal of Alzheimer's disease” spożywanie herbaty górskiej ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne.
Gojnik – skutki uboczne
Nie są znane żadne efekty uboczne ani negatywne skutki spożywania gojnika. Warto jednak indywidualnie skonsultować się z lekarzem specjalistą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji z wykorzystaniem naturalnych ziół.
Gojnik a ciąża
Należy pamiętać, że żadne herbaty ziołowe nie zostały przebadane pod kątem ich wpływu na kobiety w ciąży lub rozwijający się płód. Z tego powodu wszystkie napary powinny być spożywane z wyjątkową ostrożnością zarówno przez kobiety w ciąży, jak i te starające się o dziecko.
Gdzie kupić herbatę górską z gojnikiem?
W Grecji herbatę górską można łatwo kupić we wszystkich sklepach spożywczych, a nawet w aptekach. Niektórzy Grecy potrafią nawet samodzielnie zebrać świeży gojnik i ususzyć go w domu. Na szczęście nie musisz wspinać się na Olimp, żeby móc w domu zaparzyć sobie filiżankę greckiej herbaty górskiej. Herbatę z gojnika znajdziesz w sklepie z produktami greckimi lub śródziemnomorskimi. Możesz ją też łatwo kupić w sieci – jest sprzedawana w postaci suszonych pęczków zawierających łodygi, liście i kwiaty lub w torebkach.
Herbata z gojnika – przepis
Jak samodzielnie przygotować leczniczy napar z gojnika? Przede wszystkim należy do tego wykorzystać wyłącznie górną część rośliny – kwiaty, łodygi oraz liści. Wierzchołki 1-2 gałązek trzeba wrzucić do szklanki, zalać wrzątkiem i parzyć około 10 minut. Kolejno należy przecedzić napar i spożywać gorący. Uwaga: im dłużej parzona herbata, tym więcej olejków eterycznych uwolni.
Innym sposobem jest parzenie herbaty z gojnika na palniku. Grecy tradycyjnie zalewają gojnik zimną wodą, przykrywają naczynie i gotują napar na niewielkim ogniu. Po kilku minutach zdejmują herbatę z ognia, czekają kilka minut z jej odcedzeniem i dopiero piją. Ważne jednak, aby zbyt długo nie gotować gojnika, gdyż straci on wtedy swoje istotne właściwości.
Smacznym dodatkiem do górskiej herbaty z gojnika będzie miód lub imbir. Grecy często dodają do niej również liście świeżej mięty oraz plaster cytryny, szczególnie w okresie obniżonej odporności.
Uwaga: opisane w artykule właściwości i korzyści ze spożywania gojnika nie powinny być traktowane jako jedyny środek leczniczy na jakiekolwiek dolegliwości zdrowotne. W przypadku problemów ze zdrowiem i chorób zalecamy konsultację z lekarzem specjalistą.
