Czy cukier jest zdrowy? Jaki cukier wybrać?

AGNIESZKA PISKAŁA Zapytam: po co? Cukier, rzecz jasna w rozsądnych ilościach, jest jak najbardziej dozwolony w diecie. Wyjaśniam to w raporcie „Uczymy, jak słodzić” opracowanym w ramach kampanii edukacyjnej. U aktywnej kobiety, której dzienny bilans kaloryczny wynosi około 1800 kcal, 180 kcal może pochodzić właśnie z cukrów prostych. Oczywiście nie są one niezbędne w diecie, jak białko czy węglowodany złożone, ale nie jest to też alkohol czy kawa. A cukier się przydaje, bo potrafi dać natychmiastowy zastrzyk energii przed wysiłkiem fizycznym, umysłowym, dostarczyć przyjemności. I jest całkiem naturalny w naszym życiu. Śmieszą mnie rodzice, którzy zarzekają się, że ich dziecko nie poznało ani nigdy nie pozna słodkiego smaku. To bzdura. Poznajemy go jeszcze przed narodzinami, bo wody płodowe są słodkie, podobnie jak potem mleko matki. Znajdująca się w nim laktoza jest przecież cukrem.

Właśnie niekoniecznie. Niedojrzały banan dodaje energii, ale nie zaspokaja już naszej ochoty na słodkie, bo ma mączny posmak. Przejrzały już tak, bo znajdująca się w nim skrobia rozpada się do glukozy i nadaje mu pożądanej słodkości. Ma też potas, więc w teorii faktycznie jest zdrowszy. Tyle że kostka czekolady ma 30 kcal, a banan 300! W podobną pułapkę wpadamy, wybierając suszone owoce. Opakowanie żurawiny ma 300 kcal. Ja wolałabym zjeść paczka, bo jest smaczniejszy i ma ich tylko 120. Ogólnie nie lubię podziału na zdrowy i niezdrowy cukier. Ciasto drożdżowe czy czekolada nie są „pustymi kaloriami”, bo zawierają np. witaminy z grupy B.

Na pewno nie z rana. Klasyczne francuskie śniadanie jest fatalnym wzorem do naśladowania. Rano poziom glukozy jest bardzo niski i trzeba podnosić go stopniowo, a nie skokiem, jaki daje dżem czy croissant z czekoladą. Słodkie rzeczy lepiej jeść po posiłku, bo wtedy nie podnoszą tak gwałtownie poziomu glukozy we krwi. Ale mitem jest to, ze owoce należy jeść tylko do 15. Dlaczego nasz organizm miałby je inaczej trawić o 13.30 niż o 17?

Zaskoczę panią, ale jestem zwolenniczką najzwyklejszego białego cukru. Naturalnie występującej w przyrodzie sacharozy, która pochodzi z buraków, a także fruktozy, laktozy, mannozy, maltozy czy galaktozy. Boję się wszystkich nowych cukrów. Jakiś czas temu modna była sacharyna. Już ją wycofano ze sklepów, bo odkryto, że prowadzi do nowotworów. Podobnie jest teraz z aspartamem, najpopularniejszym ze słodzików.

To cukier brzozowy, który wcale nie jest taki zdrowy, bo wywołuje stan dezorientacji w organizmie. Po jego zjedzeniu organizm dostaje informację, że przyszło coś słodkiego, ale nie pozyskuje z tego glukozy dla mózgu i mięśni, bo nie ma w nim praktycznie kalorii. Na dłuższą metę to może skończyć się cukrzycą. Podobnie jest z modnym teraz erytrolem. Za to w przypadku stewii badania wykazały, że wiele osób, które dosładza jej listkami, ma podwyższony poziom triglicerydów. Nie wiemy jeszcze niestety, jaki mechanizm to powoduje. Kolejna grupa, która uchodzi za zdrowa, są cukier trzcinowy, miód, syrop zagawy, bo mają w sobie naturalne minerały i witaminy. Tyle ze stanowią one tylko jeden procent, a pozostałe 99 to sacharoza, glukoza czy fruktoza. Niewiele więc różnią się od białego cukru.

Całą rozmowę o cukrze z dietetyczką Agnieszką Piskałą znajdziecie w nowym, wrześniowym numerze ELLE!