Bawełna organiczna urzekła świat wielkiej mody. Ponadczasowy materiał to must w kapsułowej garderobie minimalistek
Bawełna organiczna to surowiec, z którego produkuje się coraz więcej odzieży – choć zwykle jest ona droższa od tej wytwarzanej z bawełny bez certyfikatów świadczących o organiczności. Okazuje się jednak, że bawełna produkowana organicznie (biobawełna, ekobawełna) jest nie tylko bardziej przyjazna środowisku, ale także różni się właściwościami takimi jak komfort noszenia czy trwałość i odporność na zniszczenia.
- Aleksandra Zaborowska
W tym artykule:
- Jak produkowana jest bawełna organiczna?
- Czy bawełna organiczna to tkanina naturalna, czy sztuczna?
- Jak poznać, że bawełna jest organiczna?
- Właściwości bawełny organicznej
- Czy warto inwestować w bawełnę organiczną?
- Jaką odzież z bawełny organicznej wybierać?
Bawełna organiczna zdobywa coraz większą popularność w świecie mody i tekstyliów. Czym różni się od tradycyjnej bawełny i dlaczego warto zwrócić na nią uwagę? Przybliżamy kluczowe różnice między bawełną organiczną a tą tradycyjną, omawiając aspekty ekologiczne, funkcjonalne oraz etyczne, które sprawiają, że coraz więcej konsumentów wybiera tę ekologiczną alternatywę.
Jak produkowana jest bawełna organiczna?
Produkcja bawełny organicznej różni się znacząco od tradycyjnych metod uprawy, głównie ze względu na zasady ekologii i zrównoważonego rozwoju, ale także na etykę zatrudnienia przy plantacjach i na dalszych etapach produkcji. Cały proces wytwarzania bawełny organicznej, zwanej także ekobawełną czy biobawełną, uwarunkowany jest kilkoma składowymi na różnych etapach produkcji materiału.
W uprawie bawełny organicznej nie używa się syntetycznych pestycydów, herbicydów ani nawozów. Zamiast tego stosowane są naturalne metody ochrony roślin, takie jak np. biologiczna kontrola szkodników, w której wykorzystuje się naturalnych drapieżników, aby kontrolować populację pasożytów i innych owadów. Co więcej, zbiory bawełny organicznej często odbywają się ręcznie, co minimalizuje uszkodzenia roślin (a co za tym idzie – ich marnowanie) i zapewnia lepszą jakość włókna niż przy pozyskiwaniu go za pomocą sprzętów. Jest to również bardziej przyjazne dla środowiska, ponieważ nie używa się maszyn, które mogłyby zanieczyścić glebę i powietrze.
Przetwarzanie bawełny organicznej obejmuje minimalne użycie chemikaliów. Włókna są czyszczone i wybielane za pomocą naturalnych substancji, a proces farbowania odbywa się przy użyciu barwników pochodzenia roślinnego lub mineralnego. Nie stosuje się toksycznych rozpuszczalników, które mogą nie tylko zanieczyszczać środowisko, ale także wywoływać potencjał drażniący, przez co materiał jest nieodpowiedni dla alergików.
Czy bawełna organiczna to tkanina naturalna, czy sztuczna?
Bawełna organiczna jest tkaniną naturalną, tak samo jak standardowa bawełna – choć, jak wskazano wyżej, znacząco różnią się jakością procesu wytwarzania. Nie warto jednak ograniczać swojej garderoby wyłącznie do kosztownych i ograniczonych tkanin naturalnych, bo i wiele tych sztucznych cechuje się dziś doskonałą przewiewnością, pochłanianiem wody i niezwykle wysokim komfortem noszenia – tak jak modal, wiskoza czy lyocell.
Warto pamiętać, że tkanina sztuczna nie jest tym samym co tkanina syntentyczna, wytwarzana z toksycznych surowców, w sposób nieetyczny, uniemożliwiająca skórze swobodne oddychanie i zapewniająca niski komfort noszenia. Do tkanin syntenycznych zalicza się więc m.in. poliester czy akryl.
Jak poznać, że bawełna jest organiczna?
Aby bawełna mogła być uznana za organiczną, musi spełniać określone standardy certyfikacyjne takie jak GOTS (Global Organic Textile Standard), Naturtextil, Oeko-Tex Standard 100, OCS (Organic Content Standard). Certyfikacja obejmuje zarówno uprawę, jak i sam proces przetwarzania bawełny, gwarantując, że cała produkcja przebiega zgodnie z określonymi w standardach certyfikatów procedurami.
Dokładnie czytaj metkę!
Producenci odzieży często chętnie reklamują się sformułowaniami "z bawełny organicznej" w nazwach poszczególnych produktów. Warto jednak sprawdzić, czy ubranie faktycznie posiada powyższe certyfikaty i czy zostało w całości wytworzone z tkaniny organicznej – a nie jedynie z jej domieszką, co właściwie pozbawia sensu całe inwestowanie w taką odzież, bo nie będzie ona posiadać właściwości biobawełny (lub będzie w ograniczonym stopniu).
Ponadto niektóre marki mogą reklamować swoje produkty jako te z bawełny organicznej, a w rzeczywistości mogą w dalszym ciągu zawierać np. chemiczne substancje utrwalające kolory, które mogą podrażnić skórę – choć teoretycznie ich skład to 100% eko bawełny. Jeśli jednak producent nie ma niczego do ukrycia i szczyci się wykorzystaniem w swoich produktach ekobawełny, najczęściej będzie to mocno zaznaczone zarówno w sklepie internetowym bądź na metkach, gdzie znajdą się informacje o certyfikatach, a nawet o szczegółach produkcji.
Czym bawełna organiczna różni się od zwykłej?
Warto też podkreślić, że bawełna organiczna często występuje w neutralnych kolorach z uwagi na pomijanie w procesie produkcji sztucznych barwników – choć niektóre marki opracowują już nadawanie barw bawełnie organicznej w naturalny, nieinwazyjny dla środowiska i użytkownika sposób. Co do konserwacji tego materiału, zwykła bawełna ma w zwyczaju kurczyć się podczas prania w wyższych temperaturach oraz tracić na intensywności kolorów. Ta organiczna zachowuje swoje właściwości nawet przy wysokich temperaturach prania, a jej kolory są trwalsze.
Bawełna tradycyjna różni się także od bawełny organicznej ceną, co oczywiście jest uzasadnione zarówno właściwościami, jak i procesem produkcji. Jest też, póki co, o wiele trudniej dostępna, bo nie każda marka decyduje się na inwestowanie w bardziej kosztowną, lepszą jakościowo bawełnę, gdy może skorzystać z tej tradycyjnej – bądź jeszcze tańszego poliestru czy innej tkaniny syntetycznej.
Właściwości bawełny organicznej
Bawełna ekologiczna umożliwia skórze swobodne oddychanie, doskonale wchłania wilgoć i reguluje temperaturę, dzięki czemu sprawdza się w odzieży na każdą porę roku. Warto jednak podkreślić, że materiał ten jest trwalszy i bardziej odporny na uszkodzenia niż zwykła bawełna: mniej i rzadziej się przeciera i rwie, co jest wynikiem między innymi większej grubości włókien i innej technologii wytwarzania.
Tkaniny z bawełny organicznej dłużej zachowują elastyczność przy jednoczesnej trwałości pożądanego kształtu, a proces naturalnego rozciągania tkaniny zachodzi znacznie wolniej. Ponadto, rzadko się mechaci i mniej gniecie, przez co może wymagać rzadszego prasowania. Biorąc pod uwagę, że większość posiadanej odzieży pierzemy dziś w pralkach bębnowych, ta stworzona z bawełny organicznej jest o wiele bardziej odporna na ten proces, mniej zagrożona rozciąganiem, ale i utratą koloru.
Jest bezpieczna dla każdego rodzaju skóry i nie powoduje podrażnień, co jest ważne w przypadku alergików, osób z chorobami skórnymi (takimi jak np. atopowe, łojotokowe czy łuszczycowe zapalenie skóry), a także małych dzieci, zwłaszcza niemowląt. To właśnie dlatego producenci coraz częściej wybierają ten materiał na ubranka dla maluchów, ale i tekstylia takie jak pościele, kocyki, rożki czy inne akcesoria mające bezpośredni kontakt ze skórą.
Czy warto inwestować w bawełnę organiczną?
Jak wynika ze wszystkich powyższych punktów, trwałość tkaniny i niezwykły komfort i bezpieczeństwo jej noszenia to mocne argumenty za wyborem bawełny organicznej ponad tę najtańszą z upraw masowych. Warto tu też podkreślić wagę sięgania po ubrania, których produkcja przebiega w sposób etyczny i ekologiczny – zwłaszcza w obliczu drastycznego wzrostu śladu węglowego produkowanego przez sam przemysł odzieżowy.
Zakup odzieży uszytej z biobawełny to więc nie tylko odpowiedzialna decyzja dla środowiska i poprawy warunków pracy w branży modowej i przemyśle rolniczym, ale również wiele korzyści bezpośrednich dla konsumenta, który nabywa ubranie lepszej jakości niż to oferowane przez marki szyjące masowo, niedbające o jakość wykorzystywanych surowców. Warto też podkreślić, że coraz więcej produktów z bawełny organicznej można dziś znaleźć w markach sieciowych, a nie tylko w niezależnych butikach, co również wpływa na ich cenę i dostępność. Za jakiś czas może się więc ona stać tak dostępna, że całkowicie wyprze dawną bawełnę przemysłową.
Jaką odzież z bawełny organicznej wybierać?
Oczywiście, idealnie byłoby, gdyby większość odzieży w naszej garderobie składała się z tkanin takich jak bawełna organiczna. W rzeczywistości jednak przeszkodę może stanowić cena. Jaką odzież z tego materiału warto więc wybrać, jeśli mamy ograniczony budżet? Przede wszystkim, warto zainwestować w odzież sportową z bawełny organicznej, która, z reguły często prana i noszona, dłużej zachowa swoje właściwości i schludny wygląd (w porównaniu ze zwykłą bawełną). Wpłynie także pozytywnie na komfort użytkowania.
Warto też postawić na piżamy czy bieliznę z bawełny organicznej, gdyż są to części garderoby, które również ulegają szybszemu zużyciu i są bardziej podatne na przetarcia i utratę kształtu. Dobrym pomysłem będzie także komplet klasycznych, wysokojakościowych t-shirtów stanowiących podstawę garderoby kapsułowej. Priorytetem dla mam może być także zakup ubranek i pościeli dziecięcej z bawełny organicznej z uwagi nie tylko na lepsze właściwości termoizolacyjne, ale i antyalergiczne właściwości oraz miękką teksturę nie powodującą podrażnień delikatnej skóry.